Wstęp

Książka adresowana jest do studentów piszących pracę dyplomową na studiach I i II stopnia z różnych dyscyplin społecznych – w pierwszym rzędzie do przyszłych pedagogów, socjologów i psychologów, ale też do przyszłych przedstawicieli innych nauk społecznych.

Wydaje się celowe zebranie podstawowych informacji i przykładów związanych z pisaniem prac dyplomowych, aby tym samym ułatwić to zadanie studentom. Potrzeba wydania przewodnika metodologicznego zrodziła się z powodu utrudnionego dostępu do tego typu literatury w bibliotekach szczególnie studentom studiującym na kierunkach społecznych na studiach niestacjonarnych. Wiele cennych informacji na temat postępowania badawczego (etapów badań) oraz metod i technik badawczych zawierają prace I. Brzezińskiego, M. Łobockiego, T. Pilcha, S. Nowaka, W. Zaczyńskiego i innych. Nieliczna jest literatura (i rozproszona) odnośnie pisania prac dyplomowych, stąd też trudno dostępna.

Celem przedstawionego przewodnika metodologicznego jest: wyjaśnienie istoty, charakteru, funkcji i zadań pracy dyplomowej, określenie roli seminarium i promotora pracy dyplomowej, omówienie sposobu poszukiwania i notowania literatury przedmiotu, ukazanie etapów badania naukowego, omówienie struktury pracy dyplomowej i sposobu jej redagowania, zwrócenie uwagi na poprawność strony formalnej i merytorycznej (prezentację i analizę wyników badań własnych, opracowanie przypisów, bibliografii), zawarto również uwagi odnośnie przygotowania wydruku pracy.

Oddawana do rąk czytelników publikacja nie ma ambicji wyczerpania złożonej problematyki metodologii badań z zakresu nauk społecznych. Zadaniem nauk społecznych jest interpretacja zachowań (działań) ludzkich i wytworów ludzkiej działalności, jak też sytuacji społecznych (S. Nowak 2007, s. 67). W sposób selektywny omówiono metody i techniki badawcze, mając na uwadze dość obszerną literaturę metodologiczną z zakresu pedagogiki (T. Pilch, M. Łobocki, W. Zaczyński), socjologii (S. Nowak, A. Sutek, J. Sztumski) i psychologii (J. Brzeziński, J. Pieter, Z. Skorny). W przewodniku natomiast szerzej przedstawiono zagadnienia związane z przygotowaniem i redakcją pracy dyplomowej).

Mam nadzieję, iż studenci zechcą sięgnąć do tego opracowania, które może być pożyteczne w przygotowaniu pracy dyplomowych. Ze względu na fakt, iż niniejsze opracowanie stanowić ma dydaktyczną pomoc dla studentów, złożone zagadnienia metodologiczne starano się przedstawić w sposób możliwie prosty i przystępny z zamiarem, aby pełniło ono rolę praktycznego przewodnika w realizacji badań i redagowania pracy dyplomowej. Jestem przekonany, że jeśli Czytelnik zrozumie istotę zagadnień związanych z pisaniem pracy dyplomowej, to wypracuje w swej rozprawie dyplomowej nowe i wartościowe jej ujęcia.

Pragnę na koniec podkreślić, że wszystkie uwagi i propozycje, które umieściłem w tym poradniku nie są sztywnie obowiązującymi normami. Niektóre zagadnienia i propozycje mogą być dyskusyjne. Zastrzeżenie to wynika z tej racji, iż sposób przygotowania pracy dyplomowej jest związany z indywidualnym podejściem do tej kwestii poszczególnych pracowników naukowo-dydaktycznych oraz metodami przyjętymi na prowadzonych przez nich seminariach.

Autor