Książka dr Roberta Opory (…) wypełnia od dawna widoczną lukę w literaturze w obszarze resocjalizacji nieletnich niedostosowanych społecznie. Dotyczy ona warsztatu pracy wychowawcy (pedagoga) resocjalizacyjnego. Jest pewnego rodzaju wademekum postępowania psychokorekcyjnego a sposób prezentacji zawartych w niej treści zdecydowanie wzmacnia przekonanie o możliwości i słuszności podejmowania oddziaływań resocjalizacyjnych wobec nieletnich. W swoim opracowaniu, w części pokazującej teoretyczne podstawy procesu resocjalizacji, Autor bardzo słusznie osadził swoje rozumowanie na psychologicznej koncepcji kognitywno-behawioralnej. Uczynił to za wieloma autorami zachodnimi oraz za K. Pospiszylem, który przeniósł ją na „resocjalizacyjny grunt polski”. Obecnie jest to najbardziej przydatna koncepcja teoretyczna, pozwalająca wyjaśniać zarówno społeczne uwarunkowania niedostosowania społecznego jak i, co niezwykle ważne, mechanizm procesu psychokorekcyjnego (…) R. Opora podejmuje w rozdziale 2 niezwykle ważne z punktu widzenia resocjalizacyjnego zagadnienie skuteczności tego procesu. Przyjęcie przez wychowawców resocjalizacyjnych optymistycznego lub pesymistycznego stanowiska w tej sprawie ma bowiem wpływ na jakość, sensowność i skuteczność ich oddziaływania korekcyjnego.

 

            (…) W treści książki znajdują się nie tylko zasady i sugestie dotyczące sposobów postępowania resocjalizacyjnego, ale także wnioski wypływające z Jego osobistych doświadczeń w zakresie psychokorekcja nieletnich niedostosowanych społecznie. Fakt ten bardzo podnosi wartość tej interesującej książki. Obserwując praktykę resocjalizacyjną, na przykład w niektórych zakładach dla nieletnich, nie trudno zauważyć, iż wielu wychowawców nie przywiązuje należytej wagi do jakości relacji wychowawczej z swoimi wychowankami, co ujemnie wpływa zarówno na sam proces korekcyjny jak i, co oczywiste, na jego skuteczność. R. Opora dokładnie opisał tę kwestię i podkreślił jej znaczenie w procesie resocjalizacyjnym (rozdz. 3).

 

            W rozdziale 4 Autor przedstawił w sposób czytelny ważne zagadnienie jakim jest złożoność prospołecznego modelowania. Zwrócił uwagę na reakcje wychowawcy na rozmaite zachowania wychowanków. Generalnie w całej pracy zauważa się bardzo słuszne myślenie Autora o zależności przebiegu procesu wychowawczego od stanu relacji między wychowawcą a niedostosowanym społecznie nieletnim wychowankiem. Stanowisko to przeciwstawia się lekceważeniu tego zagadnienia przez niektórych praktyków, podchodzących do resocjalizacji swoich podopiecznych mechanicznie, co naturalnie wpływa ujemnie na skuteczność wysiłków korekcyjnych.

           

            Za bardzo wartościowe uznaję kolejne rozdziały książki, ze względu na to, że dotyczą one warsztatu pedagoga (wychowawcy) resocjalizacyjnego. Należy podkreślić, iż obserwując praktykę wychowania resocjalizacyjnego, kwestia warsztatu pedagoga korekcyjnego, choć niezwykle ważna, nie zawsze jest w sposób wystarczający opanowana. Wskazuje na to również moja praktyka penitencjarna w odniesieniu do młodocianych.[…]

 

            Książka dr Roberta Opory jest opracowaniem dojrzałym, merytorycznie poprawnym, napisanym czytelnie, poruszającym bardzo ważne zagadnienia pracy psychokorekcyjnej z osobami niedostosowanymi społecznie. Stanowi ona dobry materiał, przy pomocy którego praktycy resocjalizacji mogą się doskonalić zawodowo, pobudza do przemyśleń zarówno teoretycznych jak i w obszarze niezwykle skomplikowanej praktyki.

  

prof. dr hab. Henryk Machel