dr hab., prof. UJK Irena Pufal-Struzik                                                     

Instytut Pedagogiki i Psychologii

Zakład Psychologii

Uniwersytet Jana Kochanowskiego

w Kielcach

RECENZJA WYDAWNICZA KSIĄŻKI

pt. "PSYCHOLOGIA TWÓRCZOŚCI PLASTYCZNEJ"

Autor: Stanisław Popek

Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls"

[…] Praca jest dziełem Autora, który dysponuje rzadko spotykaną u ludzi nauki możliwością ana­lizy uwarunkowań twórczości artystycznej z dwóch pozycji: wybitnego naukowca, zajmują­cego się przez 30 lat badaniami z dziedziny psychologii twórczości, mającego w dorobku ogromną liczbę znaczących publikacji oraz płodnego artysty (malarza, poety, eseisty), a także zasłużonego działacza kultury.

W trakcie lektury tekstu książki odczuwa się pasję i dociekliwość poznawczą Autora, które stały się podstawą wielostronnego ujęcia analizowanego problemu, uwzględniającego zarówno analizę twórczości wybitnej (podejście elitarne), jak również twórczości dzieci i młodzieży (podejście egalitarne).

Twórczość plastyczna jest tą dziedziną ludzkiej twórczości, która jest najmniej opisana i przeanalizowana w literaturze przedmiotu a jej mechanizmy są najbardziej tajemnicze. Defi­nicję tej dziedziny ludzkiej twórczości znajdujemy już we wstępie pracy (s. 11). Jak zauważa Autor książki, twórczość plastyczna jest najtrudniejsza do analizy psychologicznej, choćby z powodu ogromnego zróżnicowania kulturowego pod względem stylistycznym, formalnym i ideowo-treściowym, trudności z badaniem artystów i „podglądaniem" ich pracy twórczej.

Książka składa się z trzech części. W pierwszej części autor omawia zagadnienia teo­retyczne i wyjaśnia mechanizmy twórczości plastycznej, w części drugiej zajmuje się twór­czością dzieci i młodzieży, zaś w ostatniej części opisuje funkcje tej twórczości w życiu czło­wieka. Pracę zamyka podsumowanie, spis literatury cytowanej oraz spis schematów, tabel i wykresów. Układ pracy jest przejrzysty i logiczny. […]

[…] Podsumowując: recenzowana praca - moim zdaniem - została napisana znakomicie i dowodzi wszechstronnej orientacji Autora w analizowanej problematyce, rzadko spotykanej erudycji i unikalnego -jak na naukowca - doświadczenia artystycznego. O wartości książki ponadto decyduje zawarta w niej analiza obszernych rezultatów badań empirycznych, które Autor prowadził przez 30 lat. Niepowtarzalne przeżycia i trudy, jakie stały się udziałem Auto­ra jako artysty i towarzyszyły procesowi tworzenia w dziedzinie sztuki umożliwiły wręcz unikalne spojrzenie na problem twórczości plastycznej, zarówno elitarnej (twórczość wybit­na), jak i egalitarnej (twórczość dzieci i młodzieży), jej mechanizmów i roli w życiu człowie­ka. Unikatowość pracy polega również na tym, że do tej pory nie ma w literaturze psycholo­gicznej pracy, w której Autor w taki sposób podejmuje i prowokuje dyskusję o twórczości plastycznej z czytelnikiem. Praca adresowana jest do badaczy zajmujących się twórczością, psychologów, pedagogów, studentów, nauczycieli, szczególnie plastyki oraz do samych twór­ców, odczuwających niedosyt wiedzy psychologicznej z dziedziny twórczości.

Żywię nadzieję, że czytelnik pozostanie pod tak wielkim wrażeniem lektury książki, jakie towarzyszyło mnie, zwłaszcza w tych momentach, kiedy uświadamiałam sobie ogromny wkład pracy, nowatorstwo, nieograniczoną wnikliwość i podziwiałam świeżość spojrzenia Autora. Z pełnym przekonaniem rekomenduję pracę do druku.

dr hab., prof. UJK Irena Pufal-Struzik