Spis treści
Od tłumacza
Badania fenomenologiczne w obrębie niemieckiej nauki o wychowaniu
Fenomenologiczne motywy i konceptualizacje
1. Motyw deskryptwnie przedstawionego źródłowego
i unaocznionego doświadczenia
2. Motyw mnogiego, ale mimo to jednolicie ugruntowalnego
rozumu filozoficznego
3. Motyw metodycznego zwycięstwa transcendentalnie
zakorzenionej jedności sensu doświadczenia i pozanania
4. Motyw doświadczenia świata życia codziennego jako
faktyczny warunek możliwości ludzkiego doświadczenia i poznania
5. Dyskursywno-krytyczny motyw genealogii międzyludzkich
zróżnicowanych roszczeń odnośnie doświadczenia i obowiązku
jako geneza sensu in statu nascendi
Fenomenologicznie zorientowane tendencje recepcji w pedagogice
i nauce o wychowaniu
1. Motyw „czystej” deskryptwnej i regionalno-ontologicznej
wykładni i jedności pedagogiki jako nauki
2. Odniesione do świata życia codziennego fenomenologiczne
motywy pedagogicznych badań
3. Motywy subiektywne i dyskursywno-krytyczne, genealogiczne
i etyczno-komunikatywne w fenomenologicznych badaniach
na gruncie nauki o wychowaniu
Podmiot wychowania
Powielanie podmiotów
Podmioty wychowania – trzy przykłady i ich interpretacja
Przypadek szczególny. Możliwości i granice pedagogicznej wiedzy
Etyczny podmiot wychowania
Podmiot responsywny – podmiot jako partner komunikacji
Podmiot kształcenia
„Świat życia codziennego” w krytycznym ujęciu.
Historia pojęcia w badaniach społecznych
1. „Świat życia codziennego – zapomniany raj?”
3. „Kolonizacja świata życia codziennego”? Habermasowska koncepcja
„komunikacyjnej racjonalizacji świata życia codziennego”
Wiedza albo przeżycie?
Naukowe rozważania wokół sporu nad sensem zmysłów w kontekście
historycznym
1. Uwaga wstępna
2. „Wewnątrzzjawiskowe więzienie” lub o „bezsensowności”
zmysłów
3. Wycieczka historyczna: ciało jako inny lub „odcieleśnienie”
badacza
4. O sensie lub bezsensie zmysłów
5. Problem przekazywania przeżycia i wiedzy
„Moim środkiem wyrazu jest 26 liter...” (Ricarda).
Autobiograficzne tworzenie sensu Ja
1. „Jak człowiek dokonuje oglądu swego »Ja«”
2. „Byłem tak długo ugniatany, aż przybrałem formę, której oni
potrzebowali dla swego schematu...” (Dinkel)
„Ponieważ trudno jest ci przyznać, że to dziecko... jest dla ciebie
niedostępne” (Wolf). Problem autentyczności w autobiografiach
1. Szukanie śladów: w poszukiwaniu dziecka we mnie
2. Rozważania pośrednie: odnalezienie czy odkrycie dzieciństwa?
O problemie rekonstrukcji autobiograficznej
3. Przypomniane dziecko – między obcością i swojskością
Twarzą w twarz.
Rozważania nad relacją między pedagogiką i etyką
w nawiązaniu do Emmanuela Lévinasa
1. O zakwestionowaniu etyki Lévinasa
1.1. Inność innego
1.2. Płodność
2. Uwagi końcowe
„Myślę, że byłem wtedy porządnym, onieśmielonym małym Kantem...”
(Zorn). Wychowanie moralne – z perspektywy autobiograficznej
1. Wychowanie moralne poprzez estetykę
2. Ojciec jako wzór moralny z perspektywy autobiograficznej
3. Wychowanie moralne na wsi
Samodzielne dzieci w kontekście ich światów życia codziennego.
Fenomenologiczne rozważania w pedagogice i naukach społecznych
1. Wprowadzenie
2. Dzieci i dzieciństwo w pedagogiczno-antropologicznej tradycji
badawczej oraz w tradycji nauk społecznych
2.1. Dzieci jako jeszcze nie dorośli? Ambiwalencje w relacji
między dziećmi i dorosłymi z perspektywy fenomenologiczno-
-pedagogicznej
2.2. Dzieci mieszkają w świecie. A dorośli?
2.3. Dzieci określają świat. A dorośli?
3. Czy i w jakim stopniu można nauczyć czegoś dorosłych?
O zależnościach rodziców od ich dzieci
4. Samodzielne „bardzo nowoczesne dziecko” w refleksyjnym
społeczeństwie nowoczesnym
5. Zakończenie
Dziecko w perspektywie biograficznej – z punktu widzenia
fenomenologii i nauki o wychowaniu
1. „Przeciwko pozornemu światu naukowych teorii”
2. „»Jak to było naprawdę«, staje się to dla mnie problemem
metafizycznym”
3. „W rzeczywistości dziecko musi w pewien sposób zachować rację
wobec rodziców – lub wobec Piageta”
Przeżywanie czasu przez dzieci.
O fenomenologicznej metodzie deskrypcji przykładowej
1. Czas u Piageta
2. Deskrypcja przykładowa jako metoda fenomenologiczna
3. O „logice” rozumienia przykładów
Przestrzenie przeżywane i przeżyte przez dzieci.
Z fenomenologii przestrzeni dziecka
1. Przestrzenie w perspektywie fenomenologicznej
2. Przestrzeń z perspektywy dziecka przedszkolnego, deskrypcja
przykładowa
2.1. Przestrzenie – między dystansem i bezpieczeństwem
3. Wychowanie poprzez przestrzenie
4. Przestrzenie ambiwalentne
5. Miejsca w miejscach, domy w domach: o wzajemnym przenikaniu
się świata wewnętrznego i zewnętrznego, o fikcji i rzeczywistości
Stawanie się Ja.
Biograficzna rekonstrukcja socjalizacji w okresie wczesnego dzieciństwa
na przykładzie pracy Sartre’a Idiota w rodzinie
1. Uwagi wstępne
2. Mały Gustaw Flaubert. O genezie Idioty w rodzinie
2.1. Ojciec
2.2. Matka
2.3. Waloryzacja
3. Socjalność jako pole konfliktu potwierdzających się podmiotów