Spis treści

Wprowadzenie ........................................................................................ 1

Rozdział I

Pedagogika kultury jako wielki kierunek myśli pedagogicznej

1. Rodowód pedagogiki kultury ............................................................... 5

2. Przedmiot pedagogiki kultury ............................................................... 7

3. Miejsce pedagogiki kultury wśród innych nauk pedagogicznych ............ 9

Rozdział II

Założenia filozoficzne i metodologiczne pedagogiki kultury

1. Heglowska teoria rozwoju ducha ......................................................... 3

2. Metodologiczna autonomia nauk humanistycznych ................................ 6

3. Sprangerowska typologia idealnych struktur.

Sposób wartościowania i przeżywania wartości .................................... 1

4. Myśl pedagogiczna Georga Kerschensteinera

i jego podstawowy aksjomat procesu kształcenia ................................. 4

5. Kierunek aktualistyczny w pedagogice kultury

– Benedetto Croce i Giovanni Gentile .................................................. 8

Rozdział III

Czołowi przedstawiciele pedagogiki kultury w Polsce

okresu dwudziestolecia międzywojennego

1. Bogdan Nawroczyński – filozofia kultury i hierarchia

wartości, ideał wykształcenia ............................................................... 3

Życie i działalność naukowa Bogdana Nawroczyńskiego ..................  43

Filozofia kultury i hierarchia wartości ................................................  45

Ideał wykształcenia ..........................................................................  47

2. System pedagogiki kultury Sergiusza Hessena .....................................  48

Pedagogika jako filozofia stosowana ................................................  49

Wychowanie jako proces warstwicowy i dialektyczny ......................  50

Cele wychowania moralnego. Cztery płaszczyzny bytu

i cztery warstwy wychowania ...........................................................  52

3. Bogdana Suchodolskiego pedagogika kultury .....................................  55

Życie i działalność naukowa Bogdana Suchodolskiego .....................  56

Udział Bogdana Suchodolskiego w przebudowie teorii

i metodologii poznania humanistycznego ...........................................  58

Filozofia kultury – osobowość – uspołecznienie ................................  59

Podstawy teorii wychowania przez sztukę ........................................  63

4. Koncepcje Floriana Znanieckiego – zbieżne

z założeniami pedagogiki kultury .........................................................  65

Kulturalizm Znanieckiego .................................................................  66

Koncepcja współczynnika humanistycznego .....................................  67

Poglądy Znanieckiego na wychowanie dla przyszłości .......................  69

5. Stefan Szuman ...................................................................................  70

Rozdział IV

Problematyka wychowania narodowego,

państwowego i obywatelskiego

1. Wychowanie narodowe w ujęciu Lucjana Zarzeckiego .......................  75

2. Problematyka wychowania państwowego

w twórczości Kazimierza Sośnickiego ................................................  79

3. Poglądy Zygmunta Mysłakowskiego na rolę kultury

w kształtowaniu osobowości oraz w wychowaniu

narodowym i państwowym .................................................................  87

Kultura i wychowanie ......................................................................  87

Oryginalność poglądów na temat wychowania

narodowego i państwowego ............................................................  89

4. Edukacja narodowa, państwowa i obywatelska

w twórczości Bogdana Nawroczyńskiego ..........................................  91

5. Refleksje Bogdana Suchodolskiego na temat edukacji

narodowej i państwowej ....................................................................  94

6. Skrajnie nacjonalistyczne poglądy w wychowaniu

Ernesta Kriecka ................................................................................  98

Rozdział V

Pedagogika kultury po drugiej wojnie światowej

1. Rozwój pedagogiki kultury po drugiej wojnie światowej ..................... 3

2. Powojenna twórczość Bogdana Suchodolskiego ................................ 7

Krytyka pedagogiki kultury ............................................................. 7

Pedagogika humanistyczna .............................................................. 8

Działalność Bogdana Suchodolskiego

w Narodowej Radzie Kultury .......................................................... 3

3. Twórcza kontynuacja myśli intelektualnej

Bogdana Suchodolskiego w działalności Ireny Wojnar ....................... 1

Wychowanie estetyczne .................................................................. 3

Kształcenie humanistyczne ............................................................... 5

Troska o inspirującą rolę spuścizny naukowej

Bogdana Suchodolskiego ................................................................ 7

4. Aleksander Kamiński – kontynuator poglądów Sergiusza Hessena ..... 8

5. Pedagogika kultury w Polsce po 1995 roku ....................................... 9

Historia powrotu do pierwotnej nazwy kierunku .............................. 9

Znaczące publikacje z pedagogiki kultury po 1995 roku .................. 5

Znaczące ośrodki w rozwijaniu pedagogiki kultury

po 1995 roku ................................................................................. 6

Rozdział VI

Pedagogika religijna, chrześcijańska i personalistyczna

– bliska pedagogice kultury

1. Pedagogika religijna w ujęciu Fryderyka Wilhelma Foerstera .............. 2

. Personalizm Jacques,a Maritaina i Emmanuela Mouniera ...................... 3

3. Wychowanie personalistyczne Karola Górskiego ............................... 5

4. Personalizm Stefana Kunowskiego i Józefa Pastuszki ......................... 9

5. Środowisko naukowe KUL w tworzeniu i upowszechnianiu

pedagogiki personalistycznej i chrześcijańskiej .................................... 2

6. Inne ośrodki w Polsce kontynuujące idee pedagogiki

chrześcijańskiej i personalistycznej ..................................................... 3

7. Założenia programowe Zespołu Pedagogiki Chrześcijańskiej .............. 5

8. Poglądy Jana Pawła II na temat wychowania

– istotne nie tylko dla pedagogiki chrześcijańskiej ............................... 7

Rozdział VII

Kontrowersje i dylematy pedagogiki kultury

i edukacji kulturowej w Polsce

1. Kultura pojmowana globalnie

jako podstawa współcześnie rozumianej paidei .................................. 4

Kultura pojmowana globalnie .......................................................... 5

Współczesne rozumienie paidei ....................................................... 0

Najważniejsze zadania w kształceniu humanistycznym ...................... 3

2. Kontrowersje wokół problematyki wychowania

patriotycznego i obywatelskiego ......................................................... 5

3. Zbieżności, różnice i powiązania pedagogiki kultury

z innymi kierunkami oraz dyscyplinami pedagogicznymi ....................... 1

Glosa do obiektywizmu w prezentowaniu różnych

teorii pedagogicznych ...................................................................... 1

Zbieżności i różnice między pedagogiką kultury,

pedagogiką chrześcijańską i edukacją międzykulturową ................... 3

Dlaczego Zespół Pedagogiki Kultury

i Edukacji Międzykulturowej? ......................................................... 8

Cechy bliskie pedagogice kultury w innych

współczesnych kierunkach .............................................................. 0

Samokontrola i samokształcenie ............................................................. 1

Nota informacyjna o wykorzystanych niemalże w całości

wcześniejszych publikacjach autora ........................................................ 7

Bibliografia ............................................................................................ 9

Wybór tekstów ..................................................................................... 9

1. Wilhelm Dilthey ................................................................................. 9

Właściwości nauk humanistycznych .............................................. 9

Przeżywanie i rozumienie .............................................................. 1

Rozumienie .................................................................................... 6

2. Sergiusz Hessen: O sprzecznościach i jedności wychowania

Zagadnienia pedagogiki personalistycznej (Fragmenty) .............. 5

Idea ogólnego wykształcenia w pedagogice nowoczesnej ............ 5

3. Bogdan Nawroczyński: Dzieła wybrane

Ideał wykształcenia ....................................................................... 58

Indywidualność, charakter i osobowość ....................................... 59

Dobra narodowe i ogólnoludzkie .................................................. 262

4. Bogdan Suchodolski: Uspołecznienie kultury

Droga do kultury ........................................................................... 268

Powszechność kultury ................................................................... 273

Młodość i przyszłość ...................................................................... 276

5. Karol Górski: Wychowanie personalistyczne

Zasady personalizmu a wychowanie ............................................. 282

6. Bogdan Suchodolski: Wychowanie dla przyszłości

Wychowanie na miarę cywilizacji nowoczesnej ............................ 289

7. Bogdan Suchodolski: Wychowanie mimo wszystko 

Edukacja kulturalna a egzystencja człowieka .............................. 296

8. Irena Wojnar: Humanistyczne i antropologiczne rozumienie kultury

– kontrowersje i wzbogacenia ...................................................... 7