Filozofia osobowości (PDF)

Monografia Filozofia osobowości zawiera cztery rozdziały, z których rozdziały II, III, IV, stanowią rozwinięcie rozdziału I.

Rozdział I Konstytucja człowieka – wyznaczający fundament monografii – wspiera się na następującej tezie: podstawowe atrybuty człowieka da się ująć w terminach biokultury. Autorska wykładnia biokultury człowieka jest wyprowadzona z implikacji: jeżeli biologiczny rozwój człowieka jest konieczny, zaś kulturowe kształtowanie rozwoju jest przygodne, to w człowieku zbiega się to, co konieczne i to, co przygodne. Autorska idea biokultury człowieka zakłada, że ludzka natura determinuje biologiczny ROZWÓJ struktur wrodzonych mózgu, natomiast ludzka kultura warunkuje KSZTAŁTOWANIE permanentnie wyłaniającej się świadomości psychicznej i samoświadomości umysłowej z predyspozycji.

Rozdział II Wychowanie człowieka wspiera się na następującej implikacji: jeżeli konstytucja osobowości zależy od wychowania człowieka, to tym samym od wychowania człowieka zależy jego zachowanie. Zachowania powinny być przewidywalne i akceptowalne, zgodne z kulturowo-społecznymi oczekiwaniami uznanymi za wzorce. Co jest przyczyną tego, że tylko niekiedy to jest możliwe?

Teoria wychowania ma swój przedmiot badań i metody badań. Przedmiotem badań jest biokultura człowieka, zaś metody badań są nakierowane na równoważenie procesu dojrzewania osobowości, uwzględniającego do- stosowanie kulturowego kształtowania do biologicznego rozwoju. Wszelkie próby ideologizacji teorii wychowania prowadzą do zniekształcania osobowości człowieka. Każda prawidłowo skonstruowana teoria wychowania musi spełniać następującą implikację: jeżeli człowiek jest warunkowany biologicznym rozwojem struktur wrodzonych i kulturowym kształtowaniem, to wychowanie człowieka musi być warunkowane wydobywa- niem tego, co w strukturach wrodzonych chowane (wychowanie jako wy- dobywanie) oraz kształtowaniem tego, co wydobyte (wychowanie jako kształtowanie wydobytych predyspozycji). Bez elementarnej znajomości genetycznej struktury wrodzonej wszelkie wychowanie jest mniej lub bar- dziej przypadkowe; brak rozeznania struktur wrodzonych staje się siedliskiem edukacyjnego zamętu i zaburzeń psychicznych.

Druga część rozdziału poświęcona jest autorskiej teorii trójjedni, która ujmuje człowieka w trzech upostaciowieniach: człowieka jako osobę, człowieka jako istotę społeczną oraz człowieka jako obywatela. Wychowanie w perspektywie trójjedni człowieka odsłania sens wychowania personalnego, wychowania społecznego i wychowania obywatelskiego.

Rozdział III Osobowość człowieka opiera się na następującej tezie, jeżeli biokultura człowieka stanowi dualną jedność biologicznego rozwoju z kulturowym kształtowaniem, to osobowość człowieka jest konsekwencją biologicznego rozwinięcia struktury wrodzonej oraz jej socjokulturowego kształtowania w danym środowisku. Granice osobowości wyznaczają predyspozycje wrodzone, które, w procesie rozwoju i kształtowania, przyjmują postać dyspozycji, wyznaczających dynamiczną strukturę osobowości. Jeżeli osobowość jest determinowana genetyczną strukturą wrodzoną oraz środowiskiem kulturowo-społecznym, kształtującym biologicznie rozwijane predyspozycje, to biologiczny rozwój i kulturowe kształtowanie wyznaczają źródła i granice osobowości...

Rozdział IV Zachowanie człowieka wspiera się na następującej tezie: zachowanie – jako wynik wychowania osobowości – zawsze jest manifestacją osobowości i stanowi syntezę intencji, czynu i konsekwencji. Różni badacze w różny sposób próbują badać ludzkie zachowania. Różnorodność zaobserwowanych zachowań nakłada się na różnorodność przyczyn ich warunkujących. By sensownie coś stwierdzić o zachowaniu, należy określić, czym jest STANDARDOWA NORMA ZACHOWAŃ lub co jest STANDARDOWĄ NORMĄ ZACHOWAŃ. Co uznaje się za wzorzec, a co uchodzi za odchylenie od wzorca, czyli aberrację? Zachowanie jako sposób bycia może być moralne lub amoralne, prospołeczne lub aspołeczne. Zachowanie może mieć oblicze personalne, społeczne lub obywatelskie.

Podłożem świadomych zachowań są wartości i normy pozytywne lub negatywne. W perspektywie trójjedni człowieka zachowanie personalne jest nakierowane na doskonalenie samego siebie, zachowanie prospołeczne jest nakierowane na dobro grupy społecznej wedle ogólnie przyjętego wzorca społecznego, zaś zachowanie propaństwowe sprowadza się do podporządkowania się obowiązkom politycznym i obywatelskim, wyznaczonym przez ustawę zasadniczą i ustawy pochodne. W różnorodności zachowań da się wyróżnić zachowania wegetatywne, zachowania psychiczne i zachowania duchowe. Czy da się prognozować zachowanie?

 

 

Polecamy również z tej kategorii:

Inne książki tego autora: