Uzdolnienia matematyczne u dzieci (PDF)

Z wielką przyjemnością czytałem pracę dr Karoliny Skarbek. Książka jest poprawnie skonstruowana pod względem naukowym, może być wzorem dla czytelników, którzy interesują się naukami pedagogicznymi […]. Można w niej znaleźć dużo informacji o problematyce pracy z dziećmi i młodzieżą uzdolnioną matematycznie […]. Autorka bardzo szeroko opisuje przeprowadzone badania pedagogiczne dotyczące uzdolnionych matematycznie dzieci, zamieszcza olbrzymią ilość informacji, wiele interesujących faktów i opinii nauczycieli oraz rodziców. Książka jest napisana w sposób insertujący dla czytelnika.

dr hab. Henryk Kąkol, prof. WSA

Podstawą do przygotowania niniejszej publikacji stały się badania prowadzone w ramach przygotowywania rozprawy doktorskiej oraz kontynuowane już po jej obronie. Dysertacja doktorska pod tytułem Losy matematycznie uzdolnionych dzieci warszawskich szkół na początku nauki szkolnej, stanowi bardzo istotną część tej publikacji. Została ona przygotowana pod kierunkiem prof. zw. dr hab. Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej w Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Rozprawa została wyróżniona przez Radę Wydziału Akademii Pedagogiki Specjalnej. Ponadto zdobyła ona wyróżnienie za najlepszą rozprawę doktorską w II konkursie Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego.

Osią przewodnią tej publikacji stały się wyniki  badań Autorki oraz nasuwające się z nich wnioski dotyczące uzdolnień matematycznych manifestowanych przez dzieci na styku edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Przeprowadzone badania miały charakter diagnostyczny. Kluczowe było w nich – oprócz zbadania losów edukacyjnych dzieci uzdolnionych matematycznie – poznanie także mechanizmów blokujących manifestowanie tych uzdolnień w trakcie pierwszych kilku lat nauki w szkole.

W ramach rozprawy doktorskiej prowadziłam badania podłużne, których celem była analiza losów edukacyjnych dzieci uzdolnionych matematycznie w ostatnim roku wychowania przedszkolnego oraz w dwóch pierwszych latach nauki szkolnej. Uwzględniłam ten okres, bowiem w tym czasie młodsze dzieci silnie manifestują swoje uzdolnienia matematyczne, a przy niesprzyjających warunkach te uzdolnienia przestają być demonstrowane (tzw. pierwszy okres sensytywny w rozwijaniu uzdolnień matematycznych). W badaniach w ramach przygotowywania rozprawy doktorskiej poprzestałam jedynie na tym przedziale czasowym ze względu na ograniczone ramy czasowe studiów doktoranckich. Jednak uzyskane rezultaty badań w ramach doktoratu okazały się niezwykle interesujące i wiele wnoszące do wiedzy o dzieciach przejawiających uzdolnienia matematyczne, a fakt ten zachęcił mnie do kontynuowania tych badań przez kolejne dwa lata, aby było możliwe domknięcie cyklu edukacyjnego. Kolejny okres sensytywny (wrażliwy) przypadający na przełom klasy trzeciej i czwartej szkoły podstawowej, a więc na chwilę, gdy dzieci rozpoczynają drugi etap edukacyjny, zgłębiłam już po zakończeniu pisania rozprawy doktorskiej. Wszystkie te działania empiryczne oraz wnikliwa analiza teoretyczna literatury przedmiotu złożyła się na niniejszą monografię.

Monografia składa się z trzech części. Pierwsza część, obejmująca trzy rozdziały, została przygotowane na podstawie kwerendy literatury pedagogicznej i psychologicznej. W rozdziale pierwszym, wprowadzającym w tematykę zdolności, przedstawiłam definicje oraz ważniejsze koncepcje i modele zdolności ogólnych i specyficznych, systemowych oraz rozwojowych. Rozdział drugi poświęcony jest zagadnieniu uzdolnień matematycznych. W szczególności ma na celu ukazanie sposobów definiowania i postrzegania struktury uzdolnień matematycznych oraz zaprezentowanie wybranych koncepcji i modeli tychże. W rozdziale trzecim przedstawiłam wyniki ważniejszych badań prowadzonych nad zjawiskiem występowania uzdolnień matematycznych u dzieci i młodzieży, za źródło mając literaturę przedmiotu. Część druga monografii zawiera dziewięć rozdziałów, w których zaprezentowałam wyniki badań własnych. Rozdział czwarty zawiera szczegółowo przedstawiony program badawczy, m.in. cele i zadnia badawcze, charakterystykę osób badanych oraz metod, technik i narzędzi badawczych, którymi posłużyłam się, realizując zamierzenia badawcze. Rozdziały piąty, szósty, siódmy, ósmy, dziewiąty, dziesiąty, jedenasty i dwunasty stanowią prezentację otrzymanych wyników ilościowych i jakościowych, ukazujących, jak kształtują się losy szkolne dzieci uzdolnionych matematycznie.

W rozdziałach tych opisuję również czynniki mające związek z demonstrowaniem uzdolnień matematycznych. W części trzeciej niniejszej monografii, na którą składają się rozdziały trzynasty i czternasty, przedstawiłam syntetycznie najważniejsze ustalenia badawcze, wnioski, ich interpretację oraz elementy publicznego dyskursu dotyczącego tych zagadnień w kontekście dotychczasowych ustaleń naukowych. Książkę kończę refleksją nad tym, co moje badania wnoszą do obecnego stanu wiedzy oraz rekomendacjami dla praktyki edukacyjnej.

 

 

Polecamy również z tej kategorii: