Książka prof. Lecha Witkowskiego "Versus" rzuca metodologiczne wyzwanie pedagogom i psychologom oraz ich podręcznikom w zakresie odczytania i zastosowania teorii cyklu życia Erika Eriksona. Kluczowa idea o jaką autor się upomina dotyczy "dwoistej struktury faz" stanowiącej wyraz wewnętrznej psychodynamiki jako napięcia wewnątrzfazowego a nie tylko wpisanego w przejście między fazami.
Ważne świadectwo wagi tej książki stanowią: zamieszczona jako posłowie do książki recenzja znakomitego psychologa społecznego i pedagoga specjalnego prof. Stanisława Zbigniewa Kowalika oraz obszerne fragmenty rekomendacji prof. Zbigniewa Kwiecińskiego. Obaj postulują szeroką recepcję z pożytkiem dla wielu dyscyplin pedagogicznych i psychologicznych. Metodologicznie autor sytuuje swoje odczytanie Eriksona w opisanym osobno w książkach "przełomie dwoistości" oraz nawiązuje do idei "ekologii" cyklu życia, w nawiązaniu do ekologicznej wykładni pedagogiki społecznej Heleny Radlińskiej.
Książkę powinni przestudiować wszyscy doktoranci nauk społecznych i wszyscy zainteresowani problematyką metodologiczną na styku teorii i praktyki wspomagania rozwoju psychospołecznego. Książka podsumowuje ponad 25 lat rozważań i studiów autora w powyższej problematyce.
Konsekwencje czytania książki Lecha Witkowskiego mogą być wstrząsem poznawczym dla tych wszystkich, którzy zawierzyli procesowi komunikowania się naukowego, przekazującego ważne depozyty kulturowo-naukowe w czasie. [...] Nikt inny ze znanych mi interpretatorów poglądów Eriksona nie dokonał tak wnikliwej i heurystycznej analizy omawianej teorii, jak zrobił to L. Witkowski. [...] nikt inny nie wgryzł się w dzieło Eriksona z taką pasją, ale też z taką wnikliwością, jak zrobił to L. Witkowski. I nie chodzi tu wyłącznie o samego Eriksona, ale także o jego krytyków i apologetów. To budzi we mnie największy szacunek do autora tej publikacji. [...]
L. Witkowski wykazał dobitnie, że wkład Eriksona do nauk humanistycznych i społecznych jest tak gigantyczny, że niezbędne jest przechowanie jego poglądów w engramach naszej pamięci w możliwie najpełniejszej formie.
Z recenzji wydawniczej prof. zw. dr. hab. Stanisława Zbigniewa Kowalika
Dzieła prof. Lecha Witkowskiego [...] poświęcone odczytaniu i interpretacji filozoficznej dla pedagogiki źródłowych tekstów z zakresu teorii rozwoju społecznego i rozwoju człowieka w cyklu całego życia i dynamice kontekstów społeczno-kulturowych odegrały wielką rolę w paradygmatycznym przełomie polskiej filozofii edukacji i pedagogiki ogólnej.
Oprócz odkrycia izomorfizmu rozwoju społecznego w teorii Jürgena Habermasa i rozwoju moralnego jednostki w teorii Lawrence’a Kohlberga, odczytania heurystycznych wartości teorii pogranicza Michaiła Bachtina oraz pierwszego pełnego ukazania wagi pedagogiki krytycznej Henry’ego A. Giroux i Petera L. McLarena do dzieł takich należy krytyczne i kompletne odczytanie Erika H. Eriksona teorii rozwoju jednostki w cyklu życia.
[...] część pierwsza jest syntezą kilku ogromnych rozmiarów dzieł, w których L. Witkowski przeprowadził odkrywcze i fundamentalne studia krytyczne nad dwoistością wychowania i teorii wychowania w dziełach wielkiego pokolenia pedagogów polskich urodzonych w latach 70. XIX wieku. Nadto Autor wykorzystuje tu odkrycia dokonane w osobnej, wielkiej co do ważności i rozmiarów oraz kilkuwątkowej monografii pedagogiki kompletnej Heleny Radlińskiej, odczytanej przez pryzmat współczesnych teorii ekologii humanistycznej.
[...] książka ta jest wyzwaniem i rzetelnym podłożem do bardzo ważkiej, ale trudnej przebudowy teorii wychowania oraz zachętą do dyskusji nad teorią E.H. Eriksona w samej psychologii. [...] poszerzenie przez L. Witkowskiego teorii rozwoju E.H. Eriksona o kontekst ekologii humanistycznej, powiązanie jej z kategorią dwoistości i osobliwym autorskim odczytaniem filozoficznym czynią z tej publikacji dzieło fascynujące i odkrywcze.
Z rekomendacji wydawniczej prof. zw. dr. hab. Zbigniewa Kwiecińskiego,
członka rzeczywistego PAN
|