Dom na szwederowskiej skarpie (EPUB)

 

 

Polecamy również z tej kategorii:

Fragmenty recenzji wydawniczej prof. UKW dr hab. Teresy Sołtysiak

(...) Praca ta zawiera ogrom wartości kształcąco-wychowawczych i może skłaniać Czytelnika do refleksji nad wyborami dróg postępowania w interakcjach społecznych. Czytając ją wręcz cisną się na usta słowa z utworu „Do młodych” opublikowanego 1880 roku w tomiku „Poezji” przez Adama Asnyka:

„(...) ale nie depczcie przeszłości ołtarzy,
Choć macie sami doskonalsze wznieść;
Na nich się jeszcze święty ogień żarzy,
I miłość ludzka stoi tam na straży,
I wy winniście im cześć!”.

Autorzy monografii ukazali w niej wycinek historii skupiony na bydgoskim sierocińcu: od jego powstania, do którego przyczynił się Henryk Dietz, poprzez dalsze losy tej instytucji uwikłanej w szerszy kontekst drastycznych wydarzeń społecznych, bo I oraz II wojnę światową, i dalsze funkcjonowanie tego ośrodka do końca lat 60-tych XX wieku, a - precyzując - do śmierci dyrektora tej instytucji Leona Stobrawy.

Na wyjątkowe podkreślenie zasługuje, iż przedstawiając sierociniec na tle tak traumatycznych wydarzeń historycznych jak wojny światowe, Autorzy nie stracili z pola widzenia podstawy, czyli funkcjonowania ośrodka i szerokiego zaangażowania pracowników w pracę opiekuńczo-wychowawczą, pomoc oraz wspieranie dzieci i młodzieży, częstokroć z narażeniem życia i zdrowia w okrutnych wojennych czasach.

Można stwierdzić, iż Autorzy położyli spory nacisk na ukazanie tworzenia optymalnych warunków rozwoju i funkcjonowania w ośrodku dzieciom i młodzieży - istotom niesamodzielnym życiowo, lecz jakże z wielorakich egzogennych i okolicznościowo sytuacyjnych uwarunkowań doświadczonych przez los od początku życia, nieraz porzuconych przez najbliższe im osoby. (...) Wprawdzie na przestrzeni dziejów nieodosobnionymi były i są przypadki, że dzieci pozbawiane są tego co najważniejsze: rodziny i domowego ciepła, bez żadnych szans na zaspokajanie w niektórych okolicznościach nawet najbardziej elementarnych potrzeb. Zdarzało się i zdarza bowiem, iż „(...) upragnione przez nas ciepło rodzinne przybiera niekiedy temperaturę ognia piekielnego” (Gelles 1997, s.78).

Mocno zaakcentować trzeba, iż Autorzy nie stracili w żaden sposób z pola widzenia właśnie młodego pokolenia, dla którego ten ośrodek został powołany. Co więcej, analizując i przedstawiając funkcjonowanie ośrodka w oparciu o źródła historyczne, potrafili wyeksponować tworzenie tu namiastki domu rodzinnego, wspólnoty, podmiotowego traktowania podopiecznych, szanowania ich godności, podnoszenia ich nadwątlonej samooceny etc. To nad wyraz trudne zadanie, aby w jednym opracowaniu umieścić tak starannie i wręcz z fotograficzną dokładnością przedstawić życiorysy ważnych ludzi, nie pomijając burzliwych wydarzeń społecznych, i potrafić tak kunsztownie ukazać główne spektrum realizacji zadań w ośrodku. Można te zadania dość ogólnikowo ująć jako ogromną troskę o optymalny rozwój i przygotowywanie dzieci i młodzieży do dorosłego życia.

Przedstawiona do recenzji praca dopełnia historię miasta Bydgoszczy, a szczególnie nie zawsze sławnej w obiegowej opinii dzielnicy Szwederowo, w której historii jak w każdej innej dzielnicy w tym mieście, zarysowują się „blaski” i „cienie” życia. Przyznać trzeba, że w tej książce Autorzy też je ukazali w oparciu o źródła historyczne, co jest niezwykle cenne.

Z kart tej pracy czytelnik może poznać nie tylko wyjątkowo ważne wydarzenia historyczne, gdyż - raz jeszcze parafrazując słowa Asnyka - o przeszłości należy pamiętać i chylić nisko czoło przed twórcami historii. Może ona też skłaniać do refleksji Czytelnika uwikłanego w nurty współczesnej rzeczywistości przesyconej konsumeryzmem i zachowaniami ryzykownymi, spowinowaconymi z patologicznymi. Skłaniać do refleksji, iż wartości prospołeczne są niezmiernie istotne, a drugi człowiek - mały czy duży - to nie towar, lecz podmiot, który przeżywa, czuje i pragnie zrozumienia, a nieraz także pomocy i wsparcia. Wśród tych osób szczególne miejsce powinno się znaleźć dla młodego pokolenia, niechcianego, odrzucanego, niejednokrotnie kompensującego, a nawet nadkompensującego cierpienia związane z odrzuceniem, nieraz stygmatyzacją w otoczeniu, wielorakimi formami zachowań patologicznych. Przecież tych dorastających jednostek jest wcale niemało. Młode pokolenie natomiast to przyszłość każdego narodu (...).