Przemoc odbiera poczucie bezpieczeństwa, spokój. Ofiara tkwi w stanie ciągłego pobudzenia, czujności, lęku, niepewności. Nawet jeśli są dobre chwile, ofierze trudno się z nich swobodnie cieszyć, ponieważ nie może się rozluźnić. Przemoc godzi w poczucie własnej wartości, a całą złość i pogardę ofiara zaczyna kierować przeciw sobie. Jest obwiniana za spowodowanie przemocy. Upokorzenia są niekiedy bardziej dotkliwe niż przemoc fizyczna. Po jakimś czasie ofiara traci całe poczucie własnej wartości, nie wierzy, że poradzi sobie bez agresora.

„(…)wiele kobiet nigdy nie podejmie próby ratowania siebie, własnej rodziny zagrożonej różnymi formami przemocy, ale nie dlatego, że uwielbiają ból, że chcą mieć na ciele widoczne obrażenia (…), że nie lubią się pokazywać w miejscach publicznych, że nie chciałyby funkcjonować w zdrowej, kochającej się rodzinie, tylko z tego powodu, iż wcześniejsze doznania bólu, upokorzenia są tak doniosłe, bolesne, tak mocno wzbudzają poczucie bezradności i strachu zarazem, że brakuje im sił na podjęcie walki. Pozostają z nadzieją, że sytuacja ulegnie zmianie.” Arkadiusz Gliszczyński

Jak rozpoznać przemoc w rodzinie?

„Według A. Bussa i A. Durkee wyróżnia się następujące formy agresji:

(…) Agresja słowna i gestykulacja:

-odrzucenie (wyrażające się np. w sformułowaniach typu: „wynoś się”);

-wrogie uwagi (np. „nie znoszę cię”, „drażnisz mnie”);

-krytycyzm: obelgi i przekleństwa przeciwko konkretnej osobie lub przeciwko jej własności (np. ubranie, fryzura) bądź działalności (np. praca, hobby);

-groźby (np. zapowiedź bezpośredniego ataku), przekleństwa;

-obraźliwe gesty, mimika i zachowanie.

Skłonność do irytacji, tj. gotowość do przejawiania negatywnych uczuć przy najmniejszym podrażnieniu.

Uraza, tj. zazdrość i nienawiść przejawiane wobec otoczenia, uczucie rozgoryczenia, gniewu na cały świat – za rzeczywiste lub wyimaginowane krzywdy.

(…) Agresja bierna, tj. zaniechanie działania w celu wyrządzenia dolegliwości innym, (np. (…) przez zaniedbanie opieki).” Arkadiusz Gliszczyński

Ostatni przykład dotyczy sytuacji, gdy na przykład ofiara jest zależna od oprawcy w chorobie, a on odmawia jedzenia, wyłącza ogrzewanie, zakłóca sen.

Przemoc emocjonalna to także bezpodstawne oskarżanie, wzbudzanie poczucia winy, obwinianie (także za akty agresji oprawcy-oskarżanie o spowodowanie przemocy), stałe krytykowanie, wmawianie choroby psychicznej, zabieranie dostępu do telefonu, komputera. Zaprzeczanie temu co się wydarzyło i minimalizowanie rangi czynów przemocowych. Posługiwanie się dziećmi w celu sprawowania kontroli nad ofiarą: wzbudzanie poczucia winy za niewłaściwe wywiązywanie się z roli rodzica, zarzucanie zaniedbania dzieci. Karanie przez odmowę uczuć i zainteresowania, domaganie się posłuszeństwa. Przemoc fizyczną łatwiej rozpoznać, przemoc psychiczna wyniszcza niepostrzeżenie.

Do przejawów agresji fizycznej należą: polewanie wrzątkiem i inną substancją, np. żrącą,

„(…) popychanie, policzkowanie, szarpanie za włosy, uderzanie pięścią, kopanie, przypalanie papierosem, duszenie, rzucanie przedmiotami, drapanie, plucie, wykręcanie rąk, napaść z użyciem broni, krępowanie lub uwięzienie, świadome  stwarzanie niebezpiecznych sytuacji, stanowiących zagrożenie fizyczne (np. szybka jazda samochodem);” Arkadiusz Gliszczyński

Co przemoc załatwia agresorowi

• - próbuje zmienić niekomfortową sytuację lub uciec z niej, przemoc może być stosowana jako środek do rozwiązania konfliktu
• - próbuje w ten sposób wzbudzić szacunek innych, oprawcy mają niską samoocenę, przemoc jest dla nich formą równoważenia słabości i sposobem na udowodnienie światu, że są silni
• - daje mu władzę, kontrolę, pozwala dominować, osiągać swoje cele, nie licząc się z innymi, przemoc skłania do uległości

„w przemocy najbardziej istotna jest demonstracja i wykorzystanie siły lub władzy w taki sposób, który jest krzywdzący dla innych członków rodziny. Przemoc w rodzinie charakteryzuje się więc tym, że jest intencjonalna, a sprawca działa w sposób zamierzony, wykorzystując przewagę siły.” Arkadiusz Gliszczyński

• - pozwala wyładować negatywne uczucia, które w nim wzbierają. Przemoc jest sposobem na odreagowanie frustracji i niepowodzeń u osób, które nie znają lepszych sposobów na radzenie sobie z przykrymi uczuciami
• - pozwala się dowartościować cudzym kosztem

Powodem przemocy może też być nieznajomość innych form komunikacji, a ponieważ kontrola i przymus zawsze zdawały egzamin, na przykład w domu rodzinnym, agresor nie widzi powodu, by z nimi zerwać. Przemoc nasila się też, gdy kobieta staje się bardziej niezależna, co mężczyzna postrzega jako zagrożenie dla swojej pozycji:

„przemoc wobec kobiety osiąga największe nasilenie wówczas, gdy żona ma większy wpływ na podejmowanie decyzji. Dzieje się tak zazwyczaj wtedy, kiedy mężczyzna ma niską samoocenę.” Arkadiusz Gliszczyński

Kiedy dziecko doświadcza przemocy w rodzinie?

Dziecko wcale nie musi być przedmiotem ataku agresora, by doświadczać przemocy, wystarczy, że jest świadkiem następujących sytuacji:

głośna kłótnia rodziców, rodzice krzyczą na siebie w jego obecności, dziecko słyszy jak jedno z rodziców poniża i obraża drugie, było świadkiem, jak jedno z rodziców uderzyło, spoliczkowało lub kopnęło drugie.

Przemoc wobec dziecka to także celowe obniżanie znaczenia jego słów.

Jak rozpoznać przemoc po zachowaniu ofiary?

Jest nerwowa: obgryza paznokcie, często korzysta z toalety, objada się, by ukoić cierpienie psychiczne. Skarży się na bóle brzucha i bóle głowy. Izoluje się i jest wycofana, nie ufa innym, ma problemy z nawiązywaniem kontaktów i budowaniem relacji opartych na przyjaźni. Dominuje u niej smutek, jest odrętwiała. Ma tiki nerwowe, zmienne nastroje, ma trudność z kontrolowaniem emocji, jest impulsywna, płaczliwa, miewa niekontrolowane wybuchy złości. Konsekwencjami bycia ofiarą przemocy są też niskie poczucie własnej wartości, depresja, zespół stresu pourazowego.

Dzieci mogą się moczyć, przejawiać zachowania agresywne lub przyjąć rolę niewidzialnego dziecka, miewają koszmary senne, moczą się w nocy. Stają się nieśmiałe, tracą apetyt, boją się porzucenia, tulą do rodziców, walczą z rodzeństwem o uwagę rodzica, są płaczliwe, drażliwe, mają trudności w mówieniu.

Reagując na przemoc, nie tylko dajesz sobie prawo do życia w poczuciu godności, szacunku i bezpieczeństwa, ale dajesz agresorowi szansę na zmianę poprzez konfrontowanie się ze skutkami jego problemu. Jeśli agresora nie spotkają żadne konsekwencje, kolejny wybuch agresji to tylko kwestia czasu, przybierze na sile. Nie jest to problem, który sam się rozwiąże, mimo obietnic, że agresor żałuje i się zmieni.

źródło: Marta Szyszko
http://niedoskonalamama.pl/rozpoznac-przemoc-rodzinie/