Książka dostępna w wersji papierowej i elektronicznej - ebook.
Niniejsza praca jest próbą przedstawienia aspiracji, jakie przejawiała pochodząca z rodzin objętych pomocą socjalną młodzież po ukończeniu gimnazjum w momencie startu na kolejny etap swojej ścieżki edukacyjnej. Celem pracy jest poznanie uwarunkowań i całokształtu okoliczności, które w początkowym okresie towarzyszyły podejmowaniu decyzji o wyborze szkół ponadgimnazjalnych, a następnie o nim zdecydowałyvopierając się na wieloletnim doświadczeniu zawodowym i bezpośredniej obserwacji życia rodzin potrzebujących pomocy oraz skupiając się na poszukiwaniu teoretycznych koncepcji i uwarunkowań w przedmiocie nierówności edukacyjnych.
W pracy zaakcentowano z jednej strony ograniczenia młodzieży ponadgimnazjalnej warunkami ekonomicznymi i kulturalnymi najbliższego otoczenia, a z drugiej strony – rysującą się u niej podmiotowość (istotną przesłankę rozwoju osoby), dążenie do autonomii w decyzjach, stawianie sobie wartościowych celów. Mimo funkcjonowania w bardzo trudnych okolicznościach młodzież całkowicie nie poddaje się środowisku, ma swoje ambicje i pragnienia.
Praca ma charakter empiryczny. Jej podstawą teoretyczną była wiedza o współczesnych zagadnieniach dotyczących rodziny, dojrzewania młodzieży, zmian społecznych. Wymagała ona przeprowadzenia badań jakościowych,
[...] które zawsze były podstawą i ostoją humanistyki oraz mają trudny do przecenienia udział w jej rozwoju. Mają też większą niż kiedykolwiek misję do spełnienia. Sednem badań humanistycznych są dzisiaj takie zagadnienia:
– jak współczesna rzeczywistość odbija się w człowieku;
– jak człowiek się rozwija; – jak zmaga się z wyzwaniami;
– jak istnieje w świecie (Szymański, 2014, s. 286).
Publikacja składa się z części teoretycznej, rozdziału metodologicznego i części poświęconej omówieniu wyników badań.
Część teoretyczna obejmuje wyjaśnienie pojęcia kluczowego – „teorie i koncepcje zmian społecznych” – oraz różne profile ich klasyfikacji. Obok rysu historycznego kształtowania się procesu zmian przedstawiono szeroki obraz następstw, jakie one za sobą niosą, i ich społeczny odbiór. Szczególną uwagę zwrócono na wymiar zróżnicowań społecznych oraz problem postępującego zjawiska pauperyzacji rodzin, a zwłaszcza dzieci, tworzącego bariery dla ich życiowych szans. Odrębnie podjęto rozważania nad edukacją jako wartością w systemie społecznym i osobistym oraz nad młodzieżą jako kategorią społeczną. Ostatnim zagadnieniem było przybliżenie teoretycznych i metodologicznych podstaw badań, służących zrozumieniu mechanizmów funkcjonowania w społeczeństwie.
Następnie w części metodologicznej przedstawiono problematykę badań, zastosowane metody i techniki badań, organizację procesu badawczego oraz uzasadnienie ich doboru. Ponadto wyjaśniono zagadnienie aspiracji, ich rodzaje i uwarunkowania. Ponieważ badania miały charakter badań jakościowych, a ich idea, założenia i forma realizacji dotykały wrażliwej sfery natury ludzkiej, wymagały one szczególnie starannego zaplanowania i przygotowania.
W analizie materiału uwypuklono najważniejsze zagadnienia:
– Środowisko społeczno-kulturalne badanej młodzieży z uwzględnieniem sytuacji rodzinnej młodych osób, a więc liczby wychowujących się dzieci, wykształcenia rodziców oraz ich statusu społeczno-zawodowego. Ocenie poddano również warunki życia rodziny: jej sytuację materialną, atmosferę wychowawczą, czynniki kulturalne ją charakteryzujące, a także status społeczno-ekonomiczny rodziców (przede wszystkim w odniesieniu do poziomu wykształcenia i sytuacji zatrudnienia) oraz działanie wobec niej systemu pomocy społecznej, ze strategią wspierania rodziny, która jest ważnym elementem pracy socjalnej.
– Decyzje edukacyjne i ich indywidualne uwarunkowania z przedstawieniem zagadnień: środowisko rodzinne a wybory edukacyjne (z podrozdziałami dotyczącymi młodzieży aspirującej do poszczególnych typów szkół); podmiotowe czynniki decyzji edukacyjnych wpływające na samoocenę w kontekście wyboru szkoły; podmiotowość w korelacji z motywami wyboru szkoły; perspektywiczne plany młodzieży.
– Ciężar adaptacji i siła emancypacji z omówieniem współczesnego znaczenia edukacji dla badanej młodzieży i jej rodziców; problematyka odtwarzania aspiracji środowiska z jednej strony i dążeń emancypacyjnych z drugiej; analiza rodzajów stymulacji rozwoju i jej wpływu na poprawę funkcjonowania.
Końcowa część analizy stanowi podsumowanie zebranych danych empirycznych.
Książka dostępna również w wersji elektronicznej - ebook.
Pobierz darmowy fragment w formacie ebook: ePub i MOBI:
|