Etyka środowiskowa w edukacji ekologicznej (wersja papierowa)

Praca składa się z ośmiu rozdziałów. W rozdziale pierwszym przedstawiam filozoficzne podłoże edukacji ekologicznej, zwracając uwagę na rozwój filozofii ekologicznej i etyki środowiskowej. Poddaję analizom trzy koncepcje etyki środowiskowej: antropocentryczną, biocentryczną i holistyczną, przedstawiając poglądy ich reprezentantów i wyprowadzając z nich zbiór wartości etyki środowiskowej oraz rekonstruując systemy aksjologiczne właściwe dla etyki antropocentrycznej, biocentrycznej i holistycznej. W rozdziale tym jest również miejsce na przedstawienie koncepcji zrównoważonego rozwoju oraz nurtu ekologii głębokiej jako filozofii i strategii realizacji wartości etyki środowiskowej.

Drugi rozdział pracy pokazuje wyzwania ekologiczne jako obszar myślenia i działania pedagogicznego. Dlatego na początku przedstawiam ważniejsze międzynarodowe i polskie dokumenty określające zadania edukacji ekologicznej w odpowiedzi na kryzys ekologiczny. Zamieszczam także głos pedagogów polskich począwszy od lat 80. XX wieku, przejętych troską o środowisko przyrodnicze i wyzwania, jakie niesie XXI wiek. W rozdziale tym ukazuję zakorzenienie edukacji ekologicznej w pedagogice społecznej, przedstawiam zakres badawczy pedagogiki ekologicznej oraz rozwój edukacji ekologicznej w kierunku edukacji sustensywnej i globalnej w odpowiedzi na globalne wyzwania współczesnej cywilizacji. Na końcu rozdziału przybliżam proces kształtowania świadomości ekologicznej i proekologicznych postaw w edukacji.

W rozdziale trzecim opisuję tok postępowania badawczego, począwszy od ustalenia problematyki, poprzez dobór podręczników do badań i ustalenia wyznaczników określania modelu edukacji ekologicznej w podręcznikach, po prezentację metody badań i konstrukcję klucza kategoryzacyjnego. Analizuję również znaczenie programu nauczania w kontekście funkcji społecznych, jakie może on pełnić, co stanowi tło dla tworzenia programów edukacji ekologicznej.

W rozdziałach czwartym, piątym i szóstym przedstawiam wyniki analiz wybranych podręczników szkolnych służących edukacji ekologicznej pod kątem obecności w nich etyki środowiskowej. W kolejnych rozdziałach prezentuję wyniki badań własnych, odpowiednio na I, II i III etapie edukacyjnym wraz z analizą podstawy programowej w interesującym mnie zakresie.

Rozdział siódmy stanowi o aplikacjach etyki środowiskowej do praktyki edukacyjnej na przykładzie odkrywania ekologicznego porządku życia we Wrocławskiej Szkole Przyszłości i nieoficjalnej edukacji ekologicznej prowadzonej przez Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot.

W rozdziale ósmym będącym podsumowaniem książki zamieszczam diagnozę treści formalnej edukacji ekologicznej w kontekście fundującej ją etyki środowiskowej. Całość kończy refleksja pt. Konieczność, utopia czy współczesne fiasko edukacji ekologicznej? W poszukiwaniu złotego środka.

 

Celem  badań Autorki jest rozpoznanie (rekonstrukcja) różnych koncepcji etyki środowiskowej w treściach podręczników szkolnych do wybranych przedmiotów służących multidyscyplinarnej edukacji ekologicznej w Polsce.

Zadanie to podjęła poprzez przeprowadzenie analizy treści:

–    podstawy programowej kształcenia ogólnego w znaczących dla badań aspektach;
–    podręczników szkolnych do wybranych przedmiotów na trzech etapach nauczania (I, II, III etap edukacyjny – edukacja wczesnoszkolna, szkoła podstawowa klasy IV–VI, gimnazjum).


Pozwoli to uzyskać odpowiedź na główny problem badawczy zawarty w pytaniu: W jakim zakresie w treściach podręczników szkolnych służących edukacji ekologicznej zawarte są odniesienia bezpośrednie i pośrednie do etyki środowiskowej?Aby odpowiedzieć na to p

ytanie, przedstawiła w pracy każdą odmianę etyki środowiskowej (etykę antropocentryczną, biocentryczną i holistyczną) i na tej podstawie stworzyła narzędzie badawcze (klucz kategoryzacyjny) do analizy treści podręczników szkolnyc.

Proponowana w podręcznikach szkolnych etyka środowiskowa (w podstawie programowej, przez autorów programów nauczania określonych przedmiotów, autorów podręczników szkolnych, a także przez nauczycieli i dyrektora szkoły zatwierdzającego program szkolny) wpływa na to, co się uczy (jakie cele? jakie treści? jakie paradygmaty?) i jak się uczy (jakie metody, środki, strategie?). Autorka przyjeła zatem, że myślenie oraz wartościowanie ekologiczne obecne w filozoficznych podstawach edukacji ekologicznej (czyli w odmianach etyki środowiskowej) zasadniczo wpływa na konkretny program edukacji ekologicznej. [...]

 

 

Książka dostępna również w wersji elektronicznej - ebook. 

Pobierz darmowy fragment w formacie ebook: ePub i MOBI:  

 

                              

 

 

 

Polecamy również z tej kategorii: